Na marbhnaí do Shéamas Óg Mac Coitir (1689-1720)

Loading...
Thumbnail Image
Date
2015
Authors
Ó Murchú, Tomás L.
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
University College Cork
Published Version
Research Projects
Organizational Units
Journal Issue
Abstract
Go príomha, is tráchtas é seo a dhéanann staidéar ar ghné de litríocht iar-chlasaiceach na Gaeilge. Baineann sé go háirithe leis an sraith chaointe nó marbhnaí i bhfoirm véarsaíochta a cumadh do Shéamas Óg Mac Coitir (1689-1720), duine uasal Caitliceach ó Charraig Tuathail, Co. Chorcaí, nuair a ciontaíodh é in éigniú Elizabeth Squibb, bean de Chumann na gCarad; nuair a cuireadh pionós an bháis air; agus nuair a crochadh é i gCathair Chorcaí an 7 Bealtaine, 1720. Ó thaobh na staire de, scrúdaítear Clann Choitir mar shampla de theaghlach nár cheil a ndílseacht do chúis pholaitiúil na Stíobhartach agus a sheas an fód go cróga faoi mar a bhí a ngreim polaitiúil á dhaingniú ag an gCinsealacht Phrotastúnach ó dheireadh an 17ú haois amach. Tagraítear do sheicteachas na sochaí comhaimseartha agus don teannas idir an pobal Caitliceach agus an pobal Protastúnach ag an am. Déantar scagadh ar an véarsaíocht mar fhoinse luachmhar do dhearcadh míshásta an mhóraimh Chaitlicigh ar struchtúr polaitiúil chontae Chorcaí (agus na hÉireann) i dtosach an 18ú haois. Is feiniméan liteartha an dlús véarsaíochta seo a bhaineann go háirithe le traidisiún liteartha Chorcaí. Tá na dánta curtha in eagar agus aistriúchán go Béarla curtha ar fáil: is é seo croí an tráchtais. Tá an t-eagrán bunaithe ar scrúdú cuimsitheach ar thraidisiún na lsí; pléitear modheolaíocht na heagarthóireachta. Déantar iarracht ar na dánta a shuíomh sa traidisiún casta liteartha sa tráchtaireacht tosaigh; sa chuid eile den bhfearas scoláiriúil, scrúdaítear ceisteanna a bhaineann le cúrsaí teanga, foclóra, meadarachta agus stíle. Tá innéacsanna agus liosta foinsí le fáil i ndeireadh an tráchtais.
This thesis constitutes a study of an aspect of post-classical poetry in Irish. It examines, in particular, a series of literary elegies composed for Séamas Óg Mac Coitir (1689-1720), a Catholic gentleman from Carrigtohill, Co. Cork, who was convicted of the rape of Elizabeth Squibb, a member of the Quaker community, and who was hanged in Cork City on 7 May, 1720. The political and historical background, and the unwavering support for the Stuart dynasty of the Cotter family, are examined. How this political ideology coloured Cotter’s trial and the reaction to his execution, is analysed; and the sectarian nature of society in the early Ascendancy period in Co. Cork is alluded to. The series of compositions on Cotter’s death is a Cork literary phenomenon and in the introductory discussion the complex literary tradition which gave rise to poetry such as this is delineated. The edition of the poems based on manuscript sources is central to the thesis; a careful English translation has been included. A full scholarly apparatus comprising questions of language, metre, lexicon and literary style is provided; indices and a full bibliography are attached to the thesis.
Description
Keywords
Irish , Elegy , James Cotter , Séamas Óg Mac Coitir , Éamonn de bhFál , Uilliam Mac Cartáin an Dúna , Carraig Tuathail , Penal Laws , Cork , Sir James Cotter , Baile na Speire , Caoineadh , Amhrán , Seán Clárach Mac Domhnaill , Dáibhí Ó Bruadair , Alan Brodrick , John Lisle , Elizabeth Squibb , Edward Fenn , Quakers , Translation , Lexicon , Sectarianism , Stuart cause , Jacobite , Irish literary tradition , 1720 , Annesgrove , Manuscript tradition , Mícheál Óg Ó Longáin , Conchubhar Mac Cairteáin , Eoin Baiste Mac Sleighne , Brian Ó Cuív , Breandán Ó Buachalla , Hanging , Post-classical Irish language poetry , Keen , Literary allusions , Eighteenth century Ireland , English Ascendancy
Citation
Ó Murchú, T. L. 2015. Na marbhnaí do Shéamas Óg Mac Coitir (1689-1720). PhD Thesis, University College Cork.
Link to publisher’s version